MAPA POLSKIFRANCAISDEUTSCHENGLISHČESKY

















Historia miasta Valasske Mezirici [ Historia (dokument archiwalny) ]

Historický obraz VM
Historia miasta
Pierwsze ślady przedhistorycznego osiedlania sięgają do młodszej epoki kamiennej. Z czasów ludu popielnicowych pól pochodzi skarb branzoletek z bronzu znalezionych w Krhové (Krhowe). Na górze Helštýn (Helśtyn) było w 1893 roku przebadane żarowe pogrzebisko z śląsko-płócienniczej kultury. Pierwsza wiadomość o Meziříčí (Mezyrzici) jest o jakimś Vršovi z Meziříčí z 1297 roku. Według sąsiedniej wsi Krásno, o której było pierwszy raz wspomniane w 1299 roku, na początku nazywało się Schönstadt, to znaczy piękne miasto. Później ustaliła się nazwa Meziříčí. Wioska Krásno stała się później miastem. Była starsza od Meziříčí. Znalezione pozostałości rotundy romiańskiej w fundamentach kościoła św. Jakuba potwierdzają istnienie Krásna już od XII wieku. Meziříčí należalo do Arnoltowic (lenne państwo), którym właścicielem był Biskup.

Meziříčí się przypomina też w związku z husitskym ruchem rewolucyjnym. Właściciel miasta Lacek z Kravař 1396-1416 (Krawarz) dołączył i swoją pieczęć do dokumentu z zażaleniami skierowany do Konstancji, na którym już podpisało się 451 panów morawskich, i którzy też dołączyłi swoją pieczęć. W tym dokumencie właśnie protestowali przeciwko spaleniu Jana Husa.

Na początku XVI wieku w mieście znajdowało się duże centrum produkcji włókienniczej. Materiały włókiennicze były dostarczane do Polski, Rosji i nawet na dwór królewski do Budína. W połowie XVI wieku wokół miasta wybudowano nowe mury obronne, które sięgały do wysokości 6 metrów i były wzmocnione basztami. Do miasta prowadziły trzy wjazdowe bramy - Krásenská (na przeciwko mostu nad rzeką Beczwą), Rožnovská (dziś jest to droga w kierunku byłej jednostki wojskowej a w kierunku na Vsetín) - i Poličenská (obok teraźniejszej poczty).

W czasach renesansu wybudowano dużo domów renesansowych na pierwotnych orygynalnych fundamentach gotyckich. W 1538 r. zaczęła się budowa zamku Žerotínů (Źerotinów).
Trzydziestoletnia wojna spowodowała upadek miasta, które bardzo powoli odbudowywało się. W 1648 r. Szwedzi podpalili miasto. Z całkowitej liczby 376 domów mieszkalnych ich zostało po wojnach 150 opuszczonych.

Wałachowie w XVIII wieku znów pokazali swoją niepodległość w powstaniach niewolniczych.
Meziříčí było za czasów wojen napoleońskich kilka razy dużym obozem wojennym. Po bitwie pod Slawkowem w 1805 r. został urządzony w zamku mezyrzickim szpital wojenny dla rannych żołnierzy. To wydarzenie przypomina pomnik w parku Abacie, w którym do siebie wlewają się dwie rzeky - Rožnovská i Vsetínská Bečva. W tym miejscu pochowano 1000 rosyjskich i austriackich żołnierzy, którzy zmarli w mezyrzickim szpitalu wojennym.

Działalność budownicza w XVII i XVIII wieku wprowadziła mieszczańskim domom styl barokowy, np. bardzo dobrze uchowała się fasada byłej apteki u Czarnego orła z 1800 roku. W drugiej połowie XVII wieku został na rynku wybudowany późnorenesansowy słup mariański, a w 1748 roku posąg św. Floriana, patrona i obrońcy przed pożarem.

Przemysł szybciej przenika do Krásna. Już w 1849 r. została w Krásně (w Krasnie) założona Michnowa fabryka jedwabiu a w 1855 r. duża fabryka do produkcji szkła. W 1907 roku w Meziříčí został otworzony zakład Monti do produkcji wełnianych materiały, w 1918 r. Schlezingerowa i w 1923 r. Janyszkowa fabryka do produkcji kapeluszy. W 1921 r. zakończyła się produkcja zapałek a w 1923 r. w Krásně została założona fabryka do produkcji beden i drewnianej wełny z piłą firmy Křyžan.

Historia w skrócie
1267 - pierwsza pisemna wzmianka o wiosce Hrachovec (Hrachowec)
1297 - pierwsza pisemna wzmianka o Valašském Meziříčí w połączeniu z ziemianinem Vršem z Meziříčí
1299 - pierwsza pisemna wzmianka o Krásně
1353 - pierwsza pisemna wzmianka o wsi Juřinka (Jurzynka)
1368 - pierwsza pisemna wzmianka o wsi Bynina
1372 - Meziříčí jest pierwszy raz nazwane miastem w dokumencie, w którym mu Oldrzych Kartelangen przekazał prawo kadukowe
1376 - pierwsza pisemna wzmianka o wsi Křivé (Krzywe)
1391 - pierwsza pisemna wzmianka o wsi Poličná (Policzna), która należała do Arnoltowic
1392 - pierwsza pisemna wzmianka o wsi Lhota u Choryně (Chorynie)
1442 - pierwsza pisemna wzmianka o wsi Krhová (Krhowa)
1491 - nadano Krasnu prawa miejskie
1526 - Mieszkańci Meziříčí udzielili prawo azylu uciekynierom górniczego buntu w Báňské Bystřici (Bańskiej Bystrzycy)
1538 - za czasów Jana z Perštejna (Persztejna) zaczęto budować zamek i mury obronne miasta
1607 - pożar zniszczył kościół, ratusz oraz 80 domów burżuazyjnych, potem w mieście poniosło śmierć 2000 ludzi na mor
1621 - wojsko cesarskie zwyciężyło w bitwie nad Wałachami przed murami obronnymi miasta na górce Štěpánov (Szczepanow) i we wsi Křivé (Krzywe), gdzie zabitych zostało 300 Wałachów a wieś została spalona
1648 - miasto zostało zrabowane i spalone przez Szwedów
1742 - miasto okradli i spalili Prusowie
1850 - Valašské Meziříčí zostało miastem powiatowym
1854 - zamek mezyrzicki wykupiło państwo, w Krásně został przebudowany budynek barokowy rządu administracyjnego na zamek empirowy (Kinských)
1855-1911 - w zamku Žerotinů zbudowane zostało więzienie dla kobiet, jedyne na Morawach i na Śląsku
1855 - została zbudowana Reichowa fabryka szkła
1864 - została założona spółka kulturalno-sportowa (SOKOL), pierwsza na Morawach
1865 - w mieście wybuchł duży pożar, który zniszczył centrum miasta
1871 -założone zostało liceum - trzecie czeskie liceum na Morawach
1874 - została założona szkoła na opracowanie drzewa
1883 - wybudowana kolej żelazna Hranice-Vsetín, powstała drukarnia Vaňková
1884 - została założona Spółka muzeowa, która wytworzyła pierwsze muzeum na Walachach i drugie Czeskie muzeum na Morawach
1888 - została wybudowana kolej żelazna Kroměříž-Místek (Kromierzyż-Mistek)
1892 - została wybudowana kolej żelazna do Rožnova pod Radhoštěm (Rożnowa pod Radhoszczem)
1907 - została utworzona Akademia dla dziewcząt, pierwsze liceum w zasięgu reformy Austro-Węgry, miasto było centrum obwodu wyborczego miast walasskich. W tych czasach został Tomasz Garyque Masaryk wybranym posłem sejmu wiedeńskiego a w 1911 r. został wybrany po raz drugi
1908 - malarz Rudolf Schlattauer rozpoczął produkcję gobelinów i założył pierwszą szkołę z gobelinami w ziemiach Czeskich
1923-1924 - miasteczko Krásno przyłączyło się do miasta Valašské Meziříčí
1953 - do miasta została dołączona wieś Krhová (Krhowa)
1960 - został zniesiony powiat Valašské Meziříčí, zostały połączone gminy Křivé i Brňov (Krzywe, Brńow) w gminę Podlesí
1963 - została rozpoczęta budowa Zakładów chemicznych DEZA
1965 - został wybudowany szpitał z kliniką
1976 - zostały do miasta dołączone wioski: Hrachovec, Juřinka, Lhota u Choryně a Poličná (Hrachowec, Jurzynka, Lhota u Chorynie i Policzna)
1980 - została do miasta dołączona wieś Podlesí
1992 - została ogłoszona miejska pamiątkowa strefa z 47 domami burżuazyjnymi
1995 - został postawiony nowy Urząd miejski

Miasto Valašské Meziříčí leży w pięknej okolicy Beskid, w punkcie, gdzie się do siebie wlewają dwie rzeki: Rožnovská a Vsetínska Bečva. Składa się z dwóch części, które są: miasteczko Krásno nad Bečvou, które powstało przy brodzeniu przez rzekę, i miasteczko Meziříčí, postawione na "zielonej łące". To oczywiście pokazuje historyczne centrum miasta. Najwyżżej położonym miejscem Walasskomezirzickiego katastru jest Pišková (578 m). Mieszkańcy obu miasteczek żyli wspólnie.

Kwitło tu sukiennictwo i inne rzemiosła, kwitł tu także handel. Meziříčí było centrum regionu i od połowy XVI w. jedynym miastem na Walachach. Rozkwit dwójmiasta na wiele lat przerwała wojna trzydziestoletnia, gdzie zostały obie części kilka razy wypalone i powoli pustoszały.
Sytuacja się zaczęła poprawiać w wieku dziewiętnastym. W pierwszej połowie pojawiły się w Krásně pierwsze oddziały przemysłowe i Meziříčí zostało siedzibą powiatowego wójtostwa. W Krásně zaczął się skupiać przemysł i Meziříčí było administracyjnym, kulturalnym i szkolnym centrum z całej okolicy. Valašské Meziříčí było centrum pierwszych czeskich średnich szkół na północno-wsch. Morawach. Znajdowało się w nim dużo spółek i muzeum. I dla tego było miasto przezywane "Walasskie Atheny". W końcu 1923 roku zakończyła się samotna egzystencja obydwóch gmin i po ich połączeniu powstało miasto Valašské Meziříčí. Nawet po wielu latach się nie zmienił się charakter obóch części miasta. W 1949 roku została do miasta dołączona część Krhová, w 1976 roku Bynina, Hrachovec, Juřinka, Poličná a w 1980 roku Podlesí (wcześniej Křivé i Brňov).

Historia komunikacji
Pierwsza kolej żelazna miała połączenie między Kojetínem i Białą (teraz jest w Polsce). W 1883 r. została otworzona trasa kolejowa, o dwa lata póżniej zostało poprawione połączenie na trasie Hranice-Vsetín. W 1892 roku na trasie Krásno-Rožnov pod Radhoštěm.

Ważnym wydarzeniem kulturalnego życia miasta było przyprowadzenie działów z gobelinami i z dywanami, założonych przez akademickiego malarza Rudolfa Schlattauera.
Czeskie życie kulturalne zaczeło się rozwijać w drugiej połowie IXX wieku dzięki różnym spółkam: bibliotekarski (1863), chór śpiewacki (1865), obywatelskie pogadanki (1870). Brała udział także Spółka kurtularno-sportowa (SOKOL), założona w 1864 r.
W czasach I wojny światowej były zamki i szkoły przemienione na szpitale wojenne. W liceum został założony dla tureckich żołnierzy muślimski dom modlitebny i cmentarz turecki na ulicy Králova (Kralowa).

Teraźniejszość
Po 1989 roku doszło do rozwoju inicjatywy prywatnej we wszystkich formach. To pokazuje się w historycznym centru miasta. Śródmieście i jego okolice powracają do jego dawnego wyglądu, odnawiane są fasady domów i zabudowywane puste miejsca. Miasto jest komunikacyjnym węzłem. Dom kultury, muzeum, biblioteka, obserwatorium, Sokol, centrum sportowe i klub tenisowy DEZA rozwijają kulturalne i sportowe tradycje miasta.
Pohled do historie Valašského Meziříčí

LOKALIZACJA


AKTUALIZACJA: Eliška Černochová (Beskydy-Valašsko) org. 56, 16.03.2010 v 16:38 hodin
Kontakt na webmastera osoblazsko@infosystem.cz

Copyright 1998-2024 © www.infoSystem.cz,
součást prezentačního a rezervačního systému Doménová koule